بررسی‏ تأثیربیماری مولتیپل اسکلروزیس (ms) بر اسپرماتوژنز و هورمون های جنسی رت های نر نژاد ویستار (wistar)

مولتیپل اسکلروزیس (ms) نوعی بیماری سیستم عصبی مرکزی است که در آن میلین رشته‏ های عصبی تخریب می‏شود. الگوی آزمایشگاهی این بیماری، انسفالومیلیت آلرژیک تجربی(eae) است که می‏توان با تزریق مواد شیمیایی نظیر اتیدیوم بروماید ایجاد کرد. در مردان مبتلا به بیماری ms ، کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی دیده می‏شود که می‏تواند پتانسیل باروری را تحت‏الشعاع قرار دهد. به منظور بررسی تأثیر بیماری ms بر سلول های اسپرماتوژنی وهورمون های جنسی، تعداد 36 سر رت نژاد ویستار (5 هفته ای) در سه گروه: کنترل، شم و آزمایشی تقسیم شدند؛ برحیوانات گروه کنترل عمل جراحی انجام نگرفت، ولی به رت های گروه شم (2=n) مقدار 20 میکرولیتر از حلال سالین به داخل c.s.f در ناحیه مخچه بصل النخاعی1 تزریق شد. به حیوانات گروه آزمایشی مقدار 20 میکرولیتر از محلول اتیدیوم بروماید(15 میلی گرم اتیدیوم بروماید در یک میلی لیتر سالین) تزریق گردید. یک هفته بعد، دو سر رت از هر گروه، به طور تصادفی، برای بررسی ساختار بافتی بخش سفید ساقه مغز (pons) تشریح شدند، بقیه حیوانات نیز بعد از پایان دوره کامل اسپرماتوژنز، تشریح، خون گیری(برای تجزیه و تحلیل میزانfsh، lh وهورمون تستوسترون)، تهیه اسپرم از ناحیه اپیدیدیم(برای بررسی پارامتر های اسپرم) و همچنین تهیه نمونه بافتی از بیضه(برای بررسی میکروسکوپی سلول های اسپرماتوژنیک) انجام گرفت. نتایج نشان داد که درصد تحرک پیش رونده اسپرم در ناحیه اپیدیدیم، از حد 16/2  4/74 در گروه کنترل به 40/1  61/60 در گروه آزمایشی کاهش معنی داری(001/0< p) یافته است. تعداد سلول های گرد ناحیه اپیدیدیم از حد 097/0  73/0 در گروه کنترل بمیزان 254/0  15/1 افزایش معنی داری (001/0< p) داشت. همچنین، درصد اسپرم های طبیعی گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‏داری را نشان داد) 2p<). تعداد سلول های اسپرماتوگونی نوع a و b، اسپرماتوسیت اولیه و اسپرماتید گروه آزمایشی در مقایسه با گروه های شم و کنترل کاهش یافته ولی از نظر آماری معنی دار نبوده است. اما تعداد اسپرم ها و سلول های لایدیگ گروه آزمایشی به طورمعنی‏داری (05/0< p) نسبت به گروه کنترل کاهش یافته بود. همچنین، کاهش میزان lh و هورمون تستوسترون و افزایش میزان fsh در گروه آزمایشی نسبت به گروه های کنترل و شم مشاهده شد. به طور کلی، نتایج نشان می‏دهند که بیماری ms در رت نژاد ویستار اختلال در ویژگی های سلول های اسپرماتوژنی، تحرک اسپرم و میزان هورمون های جنسی ایجاد می‏کند که ممکن است پتانسیل باروری را در حیوان آزمایشگاهی تحت تأثیر قرار دهد.